Huyện Hưng Hà thành lập ngày 17/6/1969, trên cơ sở hợp nhất huyện Hưng Nhân và huyện Duyên Hà, tiếp nhận thêm 5 xã của huyện Tiên Hưng (Hòa Bình, Chi Lăng, Tây Đô, Đông Đô, Bắc Sơn). Thời cổ, miền quê này có tên là hương Đa Cương (hương nhiều gò đống). Từ ngàn xưa, đất thiêng Hưng Hà đời nối đời sinh ra những anh tài tuấn kiệt mà rạng rỡ hơn cả là vào thế kỷ XIII, họ Trần từ đất này đã sáng nghiệp đế vương, lập nên triều Trần, một triều đại “văn giỏi, võ nhiều”, hiển hách vào bậc nhất trong các triều đại phong kiến của Việt Nam. Sử gia Phan Huy Chú (1782 - 1840) từng ca ngợi nơi này: “Đất tụ khí tinh hoa, là cái bình phong che chắn trung đô, những người học giỏi, những bề tôi hiền đứng đầu cả xứ miền dưới”.