HƠN MỘT CƠ DUYÊN

                                                                                         Truyện ngắn TRẦN VĂN THƯỚC

Thiếu nhận được cuộc gọi của cô Liễu trong lúc chờ thường trực ủy ban xã đóng dấu giấy công tác. Không phải giọng nói Thiếu đã nghe quen từ hai ngày qua mà là những lời lúc rành, lúc rối. “ Cô biết cháu đã xong việc... Cô muốn cháu nán lại... Cô cháu gặp nhau một lúc...”. Việc lập hồ sơ di sản bức tranh đá đã xong xuôi. Chiều nay sư thầy đã nhập mùa kiết hạ. Có việc gì vướng mắc mà cô Liễu hẹn gặp? Thực lòng Thiếu băn khoăn nhưng không mảy may do dự nhận lời. Thiếu trở lại chùa Viên Quang sau hồi chuông báo mãn thời kinh buổi tối. Chớm thu, trăng mười hai chưa tới tầm vằng vặc nhưng cỏ cây cũng đủ nhuốm ánh vàng mơ. Ánh trăng xuyên qua kẽ lá in xuống mặt đường những hình, những đốm trông thật vui con mắt và thỏa trí tưởng tượng. Nỗi băn khoăn ám Thiếu từ ban chiều vụt bay biến. Đó là lúc Thiếu nhìn thấy vòm cây thị cổng chùa. Năm tầng tán cây như những chiếc mâm bồng khổng lồ ngày nắng đón nắng, đêm trăng đón ánh trăng trải khắp làng heo hút bên bờ sông Lăng. Cô Liễu đón Thiếu từ ngoài cổng mời vào phòng khách trong tịnh thất. Tiểu Trâm giúp việc pha trà rồi xin phép đi ra ngoài. Thoáng nhìn theo dáng thanh mai, Thiếu ngượng thầm với một chợt nhớ. Sau buổi làm việc đầu tiên, ra khỏi cổng chùa Thiếu nói với anh cán bộ văn hóa xã: “Chúa làng ta có những bậc chân tu nhưng cuộc đời vắng mất người đẹp”. Anh cán bộ văn hóa vỗ vai Thiếu: “Đúng là con mắt nhà văn hóa. Cậu nghĩ thế nào với tỉ số được - mất của làng?”. Một chợt nhớ nữa mon men Thiếu vội gạt đi, hỏi cô Liễu: - Cô cho gọi cháu có việc gì ạ. Cô Liễu thoáng nhìn ra khoảnh sân ngợp ánh trăng. - Sáng hôm qua nhìn thấy cháu trong thư phòng sư thầy cô suýt đánh rơi phích nước. Biết công việc của cháu cô xin sư thầy cho được phụ giúp. Mãn thời kinh buổi tối sư thầy cho gọi cô lên thư phòng. Người nói ta nhìn thấy tâm con bất an, một thời kinh mà năm lần rối lẫn. Người khuyên cô gặp cháu nói chuyện. Chiều nay lên đến hội sở người điện thoại ngay về nhắc cô có việc phải làm ngay hôm nay hoặc không bao giờ nữa. Thế là cô gọi cho cháu. Thiếu hết sức ngạc nhiên: - Việc gì thế cô? - Vì cháu... Cô Liễu ấp úng giọng nói - Vì cháu rất giống một người... Cô đang chịu lỗi với người ấy nhiều lắm. Thiếu lặng người đi. Ở làng ai cũng bảo Thiếu chỉ có vóc dáng đàn ông còn tất cả là in khuôn mẹ. Con trai giống mẹ mà chưa từng biết mặt mẹ. Thiếu không kìm nổi xót xa: - Con trai giống mẹ thì lắm nỗi lắm phải không cô. - Ôi cháu... Cô liễu thốt lên, tắt lịm giữa lời. Có lẽ suốt đời Thiếu không bao giờ quên được khoảnh khắc ấy. Sau tiếng thốt nghẹn ngào giọng nói của cô Liễu chầm chậm nghe như từ xa vời vọng lại. - Được nghỉ năm ngày cuối học kỳ cô về quê người bạn cùng lớp. Nhằm ngày tư, hai đứa rủ nhau lên vãn cảnh chùa. Chiều về đến dốc bến đò gặp ba chàng trai đang chờ sang sông. Xuống đò, hai chàng tán như khiếu. Chàng kia đứng bên cạnh cô đăm đăm nhìn dòng sông như chim bói cá rình mồi. Lên đến lưng chừng dốc bến hai đứa sững lại vì lời vè vóng theo: “Gi gỉ gì gi. Nhị Kiều mất gì. Muốn đòi thì đợi đấy”. Cô nhìn xuống chiếc làn trong tay không thấy chùm bồ kết mua trong chợ trước cổng chùa. Từ lúc nào chùm bồ kết đã không còn trong làn và được sẻ làm ba trong tay ba chàng. Hai chàng rảo lên ấn bồ kết vào tay hai cô: “Quà của người yêu cũ gửi tặng người yêu mới. Cảm ơn đi”. Chàng kia thả bồ kết vào trong làn: “Phần này anh  gửi cho mẹ vợ tương lai. Khỏi cần ai cảm ơn”. Trò vui châm ngòi “ pháo” chuyện bạn bè. Ba chàng là sinh viên đại học nông nghệp năm cuối về làng Trình thực tập từ tuần trước. Buổi sáng ba chàng lên vãn cảnh chùa rồi đi tham quan trang trại. Đến chỗ rẽ hai làng tự nhiên cô thấy mặt nóng bừng, cảm giác con người bồn chồn rất lạ chưa từng bao giờ như thế. Cô chưa kịp hiểu vì sao thì chàng kia nói nhỏ: “Chúng mình gặp nhau luôn nhé”. Như có người xui khiến cô gật đầu tắp lự “Được mà”. Ba chàng rẽ lối được một quãng, bạn cô nghiêm giọng: “Tao vừa nghe thấy tiếng sét tính tình phát nổ từ hai phía. Cấm cãi”. Cô học tài chính ra trường trước chú hai tháng. Ngày ấy sinh viên ra trường được phân công công tác. Cô nhận quyết định về sở tài chính tỉnh Thái Bình. Một ngày cuối tuần chú về thăm cô. Chú rất ý tứ, vài tuần về một lần, về thăm trong ngày, xế chiều ra ga. Hôm ấy trước lúc chú ra về cô xếp vào túi gói kẹo, bao thuốc lá mới thấy tấm bằng tốt nghiệp loại giỏi và tờ lệnh nhập ngũ. Cô giận chú thực sự: “Sao anh giấu em”. Chú nói: “Anh muốn cho em một pha bất ngờ, đến nơi đóng quân mới viết thư về. Mới lại cuộc chiến biên giới ngày càng ác liệt...”. Mặc cho cửa phòng mở toang, cô ôm chầm chú: “Cho ác liệt luôn nhé. Biết thế nào là " liễu yếu đào tơ chưa”. Cô buông cánh tay, chú kéo lại xiết chặt hơn, hôn lâu hơn. “Chúng mình gặp nhau trên đường lên chùa. Đức Phật ra tay sắp đặt cuộc gặp ngỡ như vô tình. Người đã nghe thấy những lời chúng mình nói và sẽ phù hộ chúng mình”. Xa trước khi chú nói những lời ấy cô đã nghĩ như thế và tin là như thế. Một chiều thứ năm cô nhận được thư chú. Chiến tranh biên giới phía Bắc ngày ác liệt nhưng cô chú vẫn đều thư cho nhau. Cô đọc vội lá thư vì trưởng phòng gọi lên làm việc. Có một hợp đồng kinh tế cô lập biểu thanh toán, trưởng phòng ký duyệt chuyển cho đối tác, sau ba tuần mới phát hiện ra sai số nghiêm trọng. Trưởng phòng nói việc này vỡ lở ra thì cả hai no tội liên kết tham ô. Cô kiểm tra lại toàn bộ tài liệu sổ sách, dữ liệu máy tính. Vẫn nhớ mà không dám tin vào trí nhớ nữa. Bàn tay thần thánh từ lúc nào đó đã biến những Minh họa:  số ba thành số tám, số không thành số chín. Con số chênh lệch là hàng trăm triệu đồng. Trưởng phòng bàn không còn cách nào khác là bí mật gặp cấp trên nhờ can thiệp. Chiều thứ bảy trưởng phòng báo tin cấp trên đồng ý gặp. Cô đến nhà hàng cuối phố được người bảo vệ đưa lên tầng hai. Cấp trên và trưởng phòng đã chờ sẵn bên bàn tiệc, có cả tập tài liệu và máy tính xách tay. Cấp trên chủ động nói những lời thông cảm với sinh viên mới ra trường còn non nghiệp vụ. Trưởng phòng vui vẻ rằng mọi việc đã xong xuôi anh em gặp nhau mừng thoát pha sai lầm “tan tành sự nghiệp”. Là cuộc vui nên cô không thể từ chối những chén rượu mừng. Khi có cánh tay choàng eo lưng cô nghĩ trưởng phòng giúp dìu ra xe. Trong cơn chếnh choáng, bồng bềnh cô vẫn nhớ đấy là lần thứ hai có cánh tay đàn ông choàng eo lưng. Lần đầu tiên là cánh tay chú. Đêm ấy trăng sáng, ở nơi thực tập chú dìu cô lên bờ đê sông Lăng. Cho đến lúc cảm giác lành lạnh đánh thức. Cô kinh hoàng thấy mình ở trên giường, bên cạnh là gã đàn ông cấp trên. Cái bẫy tinh vi đã giăng ra từ lúc nào cho cô. Cô bật lên vớ lấy chiếc ghế chưa kịp giơ lên thì gã cấp trên bật dậy. Hắn cười nhạt: “Mặc quần áo vào đi”. Bao nhiêu gồng gắng giữ gìn cho người mình yêu bỗng chẳng còn gì. Cô ước mình chết được ngay lúc ấy. Hai tuần sau gã trưởng phòng có quyết định chuyển công tác. Cái ghế to của gã trên tổng cục có giá bằng đời con gái của cô, của nhiều ai đó nữa và nhiều thứ khác nữa. Hai tháng không bình thường kỳ con gái, cô phát hoảng. Cô tìm đến phòng khám tư nhân và ngất lịm trên bàn hàng tiếng đồng hồ. Sáng thứ hai, trước lúc đi làm cô xát ớt vào khăn mùi xoa. Chiếc khăn ấp lên mũi đã giúp cô tạo ra cơn cảm cúm giả. Đồng nghiệp không ai nghi ngờ. Người đi mua thuốc ,người giúp hái lá xông. Tâm rạng Thiếu rối bời. Thiếu lắng nghe và âm thầm chia sẻ với nỗi uất hận, đau đớn của cô Liễu, lại cứ phấp phỏng câu hỏi về người phụ nữ có gương mặt giống mình. Rất có thể người ấy liên quan đến cuộc kiếm tìm của bố Thiếu từ ngót ba mươi năm trước. Và đó cũng là nỗi niềm day dứt thường trực trong tâm thức Thiếu từ một đêm trăng sáng vào năm Thiếu lên mười. Cô Liễu chỉ ngừng lời bằng một tiếng thở dài rồi tiếp tục câu chuyện. - Là lính mặt trận Vị Xuyên khi ra quân chú được ưu tiên chọn nơi công tác. Chú xin về tỉnh nơi cô đang làm việc. Cô mừng một thì lo mười, vật vã với những toan tính. Thú thật sự việc và trông cậy vào quyết định của người lính. Hoặc chủ động chấm dứt tình yêu đang chín tới hôn nhân. Cách chi và kết quả thế nào cũng chung một hệ quả: Cô là kẻ phản bội tình yêu của người trai nơi hòn tên mũi đạn, sự sống chết trong gang tấc. Tình yêu vô biên của người lính đã mở lối. Giấu nhẹm những sự đã rồi, cô nguyện phải làm người vợ tốt, sinh dưỡng cho chú những đứa con ngoan giỏi. Con người ta chân tâm sám hối, biết đường ăn ở ắt được hưởng quả lành. Hai năm dài cô chú vẫn vợ chồng son. Chú là con trưởng dòng họ danh tiếng. Làng quê dù có tân tiến đến đâu vẫn có những tục lệ ràng buộc, những sức ép không thể cưỡng bỏ. Chú khéo dấu nỗi buồn nhưng chưa kín kẽ. Có những sớm, những chiều chú đứng thẫn thờ nhìn lũ trẻ nô đùa, nhìn theo các cô, các chị đưa đón con cháu đến trường. Cô giấu chú đi khám phụ khoa. Chị bác sĩ khám cho cô xong, thở dài buông câu hỏi đã lần nào làm “kế hoạch” chưa. Cô thú thật một lần năm hai mươi hai tuổi. Chị bác sĩ ngồi xuống bên cạnh, vòng tay ôm eo lưng như sợ cô sục xuống rồi mới nói ra sự thật. Ai đấy non tay nghề và vô trách nhiệm đã làm hỏng toàn bộ chức năng làm mẹ, khả năng hồi phục là không thể. Đêm ấy, bao nhiêu kìm nén bất thành cô thú thật với chú một nửa sự thật. Chú ôm cô dỗ dành đủ điều. Vợ không được làm mẹ, chồng không được làm bố là chuyện xưa nay không quá hiếm. Hai “số không” biết cách chia sẻ, tựa đỡ vào nhau thì buồn đến mấy cũng nguôi. Chú là thạc sĩ chuyên ngành giống cây trồng nên thường xuyên đi về nông thôn, đến các trại giống lúa, cây công nghiệp. Một lần đi cơ sở được ba ngày chú về nhà bằng taxi cùng cô gái trẻ.  Thiếu bỗng nóng ran cả người. Đó là lúc cô Liễu chậm lại lời kể nhưng nhanh ánh mắt nhìn Thiếu. Không gì khác là một lần nữa cô Liễu so sánh hai gương mặt: Thiếu ngồi đây và người trong ký ức. Thiếu gắng nén lại câu hỏi ủ sẵn trông đầu để nghe giọng nói còn như xa vời hơn lúc trước. - Chú kể, đêm rằm con nước lửng thuận cho việc lội bãi kiểm tra trạng thái của mầm cói ba phân trong nguồn nước mặn vượt nồng độ cho phép. Vừa lên đến mặt đê chú nhìn thấy có người xăm xăm lội ngang cánh bãi. Cánh bãi hẹp tiếp với quãng sông rộng có vụng xoáy hiểm. Linh cảm chuyện chẳng lành chú lao theo kịp túm được tay cô gái vừa chạm chân xuống mép sông. Đưa cô gái lên bờ đê chú lựa lời hỏi chuyện. Cô gái kể có người yêu cùng làng. Khi cô báo tin đã có thai thì gã trai trở mặt. Còn như trêu ngươi, hai tuần sau hắn làm đám cưới với người chị họ của cô. Thít bụng giấu thai đã hai tháng tuổi, cô gái nói dối bố mẹ đã xin được việc làm trên thành phố. Cô chào bố mẹ lúc trưa, lên quanh quẩn trên phố huyện chờ đêm xuống tìm đến quãng sông rộng nước sâu. Cô gái sẽ ở nhà cô chú cho đến khi mẹ tròn con vuông, đứa trẻ cứng cáp. Chú sẽ nhờ bạn xin cho cô công việc thích hợp. Cô gái còn trẻ, để rộng đường tương lai, thuận thàng cuộc sống sau này, cô chú có nguyện vọng được là bố mẹ đứa trẻ. Việc này không thể ép buộc mà tùy thuộc vào quyết định của cô gái. Chú nói với cô như thế trước khi trở lại trại giống . Từ ngày có cô gái đến ở cùng trong nhà có nhiều khác trước, nhiều vui hơn. Cô vận dụng hiểu biết cách chăm sóc, sắm đồ phù hợp, nấu ăn chế độ bà bầu. Chú hết những thẫn thờ, ngày nghỉ chỉ quanh quẩn ở nhà. Chú đọc báo, làm theo báo mua tranh ảnh về treo trong gian buồng dành riêng cho cô gái, mua những đĩa nhạc có ích cho bà bầu và đứa trẻ trong bụng Một đêm thức giấc không thấy chú bên cạnh cô lẹ đi ra nhà ngoài. Cô vội nấp sau cánh cửa, nhìn ra. Chú ngồi tựa cột hiên, khói thuốc lá nghi ngút. Gian buồng dành riêng cho cô gái tắt đèn, hé cửa. Chỉ thế thôi cô đã vụt khác đi. Đàn bà dù cao thượng đến đâu, bằng cấp, quyền chức đến đâu thì vẫn là đàn bà với rất nhiều thói tính đàn bà. Vài hôm sau trong nhà chỉ có hai người, cô nói với cô gái: “Em đẹp lên nhiều lắm. Có bầu thế này vẫn khối người yêu thương...”. Lại cầm vuốt ve bàn tay cô gái: “Dáng người này, nước da này, mái tóc này... Em là cô tiểu thư con nhà chứ đâu cô gái nhà quê bị phụ tình...”. Cô gái im lặng nhìn xa xăm. Chiều hôm sau cô chú đi làm về thấy trên mặt bàn có tờ giấy, những con chữ rất đẹp: “Mẹ con em cảm ơn anh chị. Tha lỗi cho em đường đột ra đi. Em sẽ nuôi con ngoan, hẹn có ngày về thăm anh chị”. Cô bật khóc nhưng không dám nói với chú chuyện hôm trước. Chú an ủi cô, con gái có bầu ở cùng vợ chồng son tránh sao khỏi những e ngại. Chú tin cô gái không làm chuyện dại dột lần nữa và chắc chắn sẽ có ngày đoàn tụ. Đã vào mùa hè. Chú có đợt đi cơ sở ba tháng. Chú đi được ít hôm, qua người bạn cô mới biết chú tình nguyện đi. Nơi chú đến là trại giống đã ba lần thất bại việc lai tạo giống lúa mới. Cô mơ hồ cảm giác chú đi về nơi ấy để dễ tìm gặp, gần gũi cô gái. Ngày thứ mười ba tính từ hôm chú đi, gần hết giờ làm việc buổi sáng cô nhận được tin dữ. Chú đi trên chuyến đò ngang bị lật, ba người gặp nạn mới tìm thấy hai. Cơ quan lập tức cho xe và người đi cùng. Xế chiều cô đến bến đò. Xẩm tối mới tìm thấy chú bên bờ lau ngã ba sông Lăng”. Thiếu không biết nét mặt mình lúc ấy thế nào. Chỉ biết những câu hỏi không còn quẫy đạp. Và trước mặt là người phụ nữ đang chịu nỗi đau mất chồng một vài ngày trước chứ không phải đã có quãng cách hai mươi mấy năm trời. Làm sao ta có thể giải tỏa nỗi niềm của mình khi người bên cạnh đang gồng gánh những khổ đau. Nhưng lý trí nhắc nhở Thiếu không thể không biết tiếp câu chuyện mặc dầu buồn đau đến đâu. - Sau ngày chú đi mãi cô lên chùa Viên Quang? Cô Liễu khẽ lắc đầu, một lúc mới kể tiếp. - Sang cát cho chú xong cô xin chuyển công tác về huyện này, sống chung với bố mẹ chồng. Đó là quãng thời gian vừa được an vui vừa rất nhiều dằn vặt lương tâm. Bố mẹ chồng chăm lo cho cô như với con gái rượu. Họ mạc, làng  xóm trân trọng chị dâu trưởng, bác dâu trưởng. Ở cơ quan, ở làng xa gần, người này người kia chủ động chân thành yêu thương, đặt vấn đề đi bước nữa. Có người hết gặp cô không được lại gặp riêng bố mẹ chồng cô nói thật tâm tư. Hơn một lần ông bà bảo trước là con dâu bây giờ là con gái, bố mẹ có trách nhiệm vun vén, gây dựng tương lai. Cô vẫn chưa dám nói với ông bà những việc mà đạo làm con không được phép giấu giếm. Ít năm sau ông bà lần lượt đi với tổ tiên, với chú. Việc dòng họ các cụ chỉ cho phép con thứ chấp trưởng. Các cụ chắc tin dòng họ vẫn có người đích trưởng. Một ngày chủ nhật đúng hôm rằm cô lên chùa Viên Quang. Lúc ra về sắp qua cổng thì trời đổ mưa. Cơn mưa rất lạ, ào ào xối, ngừng vài chớp mắt rồi lại ào ào. Cô đang định trấn mưa về thì sư thầy giương ô đi ra. Người nói: “Lúc tín nữ thắp hương cửa Mẫu ta biết tín nữ có mối nhân duyên với chùa cảnh làng xa. Còn như tín nữ muốn ra về ta tặng chiếc ô này”. Cô theo sư thầy vào thư phòng. Đêm ấy cô kể với sư thầy từ buổi chiều có chùm bồ kết sẻ làm ba. Sư thầy ứa nước mắt. Lần đầu tiên cô nhìn thấy nước mắt nhà sư. Những giọt nước mắt lăn lăn, khô se trên gương mặt đẹp thánh thiện. Cô ở chùa đến nay đã tròn mười ba năm. Cô được tiếng khen thông sáng phật pháp, giỏi giang việc nhà chùa, vườn cảnh. Hơn một lần cô xin sư thầy cho xuống tóc. Hơn một lần sư thầy vỗ về: “Cửa Phật từ bi không khép cửa với ai nhưng cũng không để ai phải lỡ dở việc đời. Cuộc đời ngoài kia đang đợi dành cho người bị xô đẩy vào cuộc hỗn tạp mà vẫn sáng trong những hạnh ngộ hơn cả một cơ duyên”. Thiếu nhìn đồng hồ tay. Cả ba chiếc kim cùng một lời nhắc: Đã quá giờ giới luật nơi phật đường. Thiếu đành nén lại những phấp phỏng, chờ đợi, cả những điều muốn thổ lộ. - Cháu có chuyện muốn thưa nhưng xin cô cho phép hẹn một ngày gần nhất. Được không ạ. Cô Liễu đã vui vui lên. - Mai cháu về làm tốt việc cơ quan. Cô sẽ chờ. Qua cổng một quãng Thiếu mới nghe thấy tiếng kít bản lề khép cánh cổng chùa. Chiều hôm sau, xong việc ở cơ quan Thiếu xin nghỉ một ngày về quê. Bố Thiếu vừa ngạc nhiên vừa rất vui khi thấy con trai về tối muộn ngày giữa tuần. Thiếu pha ấm chè cùng uống với bố một chén rồi nói: - Con vừa có hai ngày công việc ở chùa Viên Quang. Ngôi chùa xây từ giữa đời Lê Trung Hưng. Cây thị được xác định trồng cùng thời gian xây chùa. Đặc biệt là bức tranh đá khổ lớn khắc cảnh Đức Phật tọa thiền dưới gốc bồ đề. Làng Quảng vẫn nhiều nhà mái tranh, đường đất mà có những ba bảo vật quốc gia. Bố đã đến đấy lần nào chưa? Bố Thiếu lắc đầu, chầm chậm vê mồi thuốc lào: - Bố có nghe nói nhưng chưa đến lần nào. Chờ bố hút xong điếu thuốc lào Thiếu nói tiếp: - Cô thủ hộ nhà chùa nói con có nhiều nét giống mẹ. Mà phải hai ngày quan sát cô ấy mới gặp con để nói ra điều ấy. Bố Thiếu lặng người đi. Gần ba chục năm trời ông đau đáu lời trăng trối của người mẹ trẻ. Mỗi khi có dịp ra khỏi làng, đi đây đó ông để ý quan sát xem có ai có điểm giống con trai, lân la dò hỏi có ai biết cô gái như thế ...như thế... Vô vọng chồng lên vô vọng. Cái tin con trai mang về làm ông nhớ đến giấc mơ đêm trước. Lâu lắm ông mới gặp người ấy trong mơ. Người ấy về ngồi bên ông đang tựa cột hiên. Người ấy cười tươi lắm, lại cầm tay ông ấp lên... Ông giật mình choàng tỉnh mới biết cánh tay mình đập lên ngực mình. Những ngày gần gũi chưa một lần chạm tay nhau thế mà trong mơ cứ như đã là gì của nhau từ bao giờ. Phải mất một lúc trấn tĩnh bố Thiếu mới hỏi con trai: - Con thưa sao với người nhà chùa? - Cô kể chuyện cho con nghe đến khuya. Trước lúc ra về con hẹn gặp cô ngày gần nhất. Con xin nghỉ ngày mai đưa bố lên gặp cô. Bố Thiếu bật đứng lên. Trước mặt ông là thằng cu Thiếu bé bỏng ngày nào. Nén bao nhiêu nghẹn ngào, bố Thiếu xoa đầu con trai: - Đường lên đấy quanh co lắm. Ngày mai bố con ta phải đi thật sớm.  Thiếu giữ im bàn tay chai sạn của bố trên đầu một lúc rồi mới buông. Trong đêm thao thức Thiếu nhớ về một đêm cũng như đêm nay. Chớm thu, ánh trăng vàng mơ tràn khắp. Ánh trăng xuyên qua vòm cây mít in xuống góc sân những hình, những đốm... Có khác chăng là đêm ấy hai bố con nằm ngoài hiên, Thiếu gối đầu lên cánh tay bố. Lời bố bên cạnh mà Thiếu ngỡ như từ góc sân những đốm, những hình vàng mơ cất lên giọng nói đàn ông dù đã cố cho rắn rỏi vẫn không lấp khuất được những ngậm ngùi. “Mẹ con xinh lắm. Bố gặp mẹ con trong một đêm trăng sáng. Hôm ấy bố có việc về làng đến khuya. Lúc trở ra bố nhìn thấy có người xách túi khó nhọc đi như đếm bước trên đê. Bố rảo bước theo. Người ấy ngoái lại nhìn rồi đi như chạy gằn. Bố dấn lên chặn lại: “Cô đi đâu khuya khoắt thế này”. Cô ấy né ra, cúi mặt bước nhanh hơn. Chớm đến cổng xưởng gạch sáng trưng ánh đèn điện, bố liều chặn lại, gặng hỏi lần nữa cô ấy mới trả lời: “Em đi tìm việc làm”. Bố đánh bạo lời bàn: “Tôi làm ở xưởng gạch này. Bây giờ khuya muộn rồi cô nên vào trong lán chị em ngủ qua đêm. Ở xưởng cũng có việc cho phụ nữ. Cô cần việc làm, ngày mai tôi sẽ giới thiệu với ban quản trị. Cô ưng thì ở, không thuận thì đi. Đừng ngại gì”. Mẹ con được phân công vào tổ đóng than, việc nhẹ nhất trong nghề gạch ngói. Đang mang thai mẹ con ăn ở cùng chị thủ kho. Chẳng biết chị em tỉ tê thế nào mà chị thủ kho gặp riêng bố, thôi hồi. May thì ông trời bắt tội, thôi không nói nữa. Người ta xinh đẹp thế, vì ngây thơ trong trắng, vì cả tin người hào hoa mã thượng mới trót ra như thế. Đã trót như thế mà người ta không thất tín, không làm điều thất đức. Mày cứ mạnh dạn ngỏ lời với người ta rồi mọi người vun vào cho”. Con hỏi bố bị ông trời bắt tội gì ư. Cái năm bằng tuổi con bây giờ bố trèo lên cây mít gỡ chiếc diều trấp. Lúc trở xuống vì quá vui không để ý đạp phải cành khô ngã đập háng vào cành chạc lớn. Làng heo hút đi lại khó khăn, cấp cứu bằng võng đay buộc vào hai xe đạp. Bệnh viện huyện sơ cứu rồi chuyển ngay lên viện tỉnh. Cá bác sĩ hết lòng nhưng chỉ cứu được mạng sống còn đành cắt bỏ một phần bộ phận đàn ông. Tuổi thơ vô tư chẳng nghĩ gì đến mất mát này nọ. Đến tuổi trưởng thành mới ngấm nỗi đau thân phận. Đây đó xì xào những lời thương thay: “Cao to đẹp mã thế mà không phải giống đực... Như thế rồi sẽ thế nào nhỉ...”. Bố xin vào hợp tác xã gạch ngói. Xưởng gạch ở ngoài bãi sông, xa làng, ít người qua lại, đỡ phải nghe những lời này khác”. Bố cứ tưởng ông trời sửa lỗi bằng việc cho bố gặp mẹ con hóa ra thành khổ thêm. Là vợ chồng là phải hoàn hảo từ hai phía mới bền hạnh phúc gia đình, mới chung lưng đấu cật gây dựng, hưởng thụ. Người ta xinh đẹp thế, dù đã trót ra như thế thì tương lai vẫn dài rộng, bao nhiêu tốt đẹp đang chờ. Bố chỉ dám nghĩ cầu mong cho người ta mẹ tròn con vuông rồi cho kẻ thiệt phận này được nuôi nấng đứa trẻ. Cho đến tháng sáu, xế trưa ngày hạ chí. Trời đổ cơn mưa bất chợt. Mẹ con che xong luống than chạy sang hỗ trợ che gạch mộc. Đang kéo căng tấm bạt thì cơn gió thốc đổ cáng gạch đè lên mẹ con chỉ hở nửa người dưới. Bố ở tổ lò chạy được đến nơi thì mọi người đang đỡ mẹ con lên cáng. Giữa những cánh tay nâng đỡ mẹ con vẫn quờ tìm đúng bàn tay bố. Bố cảm giác bàn tay đang lạnh dần mà xiết rất chặt. Mẹ con thều thào: “ Anh... Rồi đưa con đến... nơi ấy... gặp người ấy...”. Bố đau đớn tưởng vỡ tung lồng ngực, chỉ còn biết gật đầu. Chín giờ tối cáng thương mới đến bệnh viện. Cuộc hội chẩn khẩn cấp kết luận: Khối lượng lớn đổ bất ngờ gây chấn thương nặng vượt quá khả năng của y học hiện đại. Bác sĩ trưởng khoa yêu cầu thân nhân ký cam kết khả năng chỉ cứu được thai nhi chín tháng tuổi. Bố ký. Tay run rẩy khiến chữ ký khác đi. Từ ngày ấy mỗi khi có việc liên quan phải ký giấy tờ bố dùng chữ đã ký tờ cam kết”. Tinh mơ hai bố con Thiếu đã nhanh nhanh xe máy trên con đường liên huyện. Đến quãng đường thưa bóng cây nhìn rõ ráng bình minh le lói báo trước ngày đẹp trời. Chùa Viên Quang ở phía bình minh.