Trong những năm chiến tranh, khi hệ thống thông tin chưa phát triển như bây giờ thì tuyên truyền thông qua hình ảnh trực quan, tranh cổ động là một trong những thế mạnh của hệ thống chính trị. Ở tỉnh ta, nhiều năm trước thế hệ đầu tiên sáng tác tranh cổ động là các họa sĩ Trần Dậu, Bùi Tằng Hoàn, Hoàng Xuân; tiếp theo là các họa sĩ Đào mưu, Đỗ Như Điềm, Nguyễn Tiến Chai, Nguyễn Sinh Kung, Trần Thanh Liêm, Nguyễn Quốc Việt ... Các cuộc thi vẽ tranh cổ động, trưng bày triển lãm ngày đó thường do ngành Văn hóa chủ trì, tổ chức, Hội Văn học Nghệ thuật phối hợp và anh em họa sĩ sáng tác hưởng ứng. Thời kỳ đó, tôi cũng được xem một số tranh cổ động của các anh, mỗi lần xem tranh đều có những cảm xúc ấn tượng về loại hình nghệ thuật này.

Và rất lâu rồi, cũng ngót nghét mấy chục năm, hôm nay tôi lại mới được trực tiếp xem tranh cổ động tại lễ trao tặng giải thưởng và khai mạc triển lãm tranh  tuyên truyền về bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021- 2026 do Hội Văn học nghệ thuật Thái Bình tổ chức tại Bảo tàng tỉnh. Trong bối cảnh thực hiện phòng chống dịch Covid - 19, chương trình lễ trao tặng giải thưởng và khai mạc triển lãm tiết giảm đi một số nội dung nhưng cũng không làm bớt đi sự trọng thể, niềm vui tươi, phấn khởi rạng ngời trên gương mặt của những đại biểu khách mời, người tham dự triển lãm. Đặc biệt, các họa sĩ  Thái Bình thật sự vui mừng, xúc động vì đây là lần đầu tiên Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức độc lập từ phát động cuộc thi đến trưng bày triển lãm về dòng tranh cổ động; với họ cuộc thi không chỉ có ý nghĩa chính trị cao trong bối cảnh toàn bộ hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân đang hướng về ngày bầu cử, ngày hội non sông mà còn là cơ hội để các họa sĩ thể hiện tài năng trong một loại hình nghệ thuật trực quan đang ít được chú ý ở các tỉnh.

Cuộc thi sáng tác tranh cổ động tuyên truyền về bầu cử được Hội Văn học Nghệ thuật Thái Bình phát động từ ngày 20/01/2021 đến ngày 15/4/2021. Sau gần 3 tháng phát động cuộc thi, Ban Tổ chức cuộc thi đã nhận được 75 tác phẩm của 22 tác giả. Ban Giám khảo cuộc thi đã chọn, chấm được 01 tác phẩm đạt giải Nhất của họa sĩ Phạm Duy Khánh; 02 tác phẩm đạt giải Nhì của các họa sĩ Mai Oanh và Lương Văn Thuân; 03 tác phẩm đạt giải Ba cho các họa sĩ Ngô Văn Cảnh, Bùi Tuấn Việt và Đỗ Đức Độ và 05 tác phẩm chất lượng cao đề nghị Ban Chấp hành Hội khen thưởng; 17 tác phẩm chọn đăng Tạp chí Văn nghệ Thái Bình và 60 tác phẩm trưng bày Triển lãm.

Trong không gian trưng bày trang trọng, đi chầm chậm cùng các họa sĩ, xem từng tác phẩm, lắng nghe các đại biểu, họa sĩ trao đổi, nhận xét về triển lãm về các tác phẩm trong sự phấn khởi, hồ hởi tôi thấy được sự say mê trong lao động nghệ thuật và khát vọng được lao động, cống hiến không chỉ của các họa sĩ mà của các văn nghệ sĩ Thái Bình.

Khác với sự sáng tạo của dòng tranh nghệ thuật, sáng tác tranh cổ động có cái khó riêng bởi đề tài đã định. Sự bay bổng tâm hồn nghệ thuật của các họa sĩ bị giới hạn trong không gian chủ đề, đặc biệt khi sáng tác về chủ đề bầu cử đòi hỏi khẩu hiệu tuyên truyền phải đúng theo hướng dẫn, Quốc huy phải đúng theo Quy định của Hiến pháp, đây là yếu tố rất quan trọng để tác phẩm không bị đánh giá là phạm quy. Bên cạnh đó, về cách thức thể hiện tác phẩm, cũng có 2 cách thức sáng tạo khác nhau; thứ nhất là vẽ trực tiếp bằng tay 100%, lối vẽ này dễ truyền cảm hứng cho chính tác giả và đặc biệt là người xem, các họa sĩ hướng đến cách vẽ này thường nghiêng về thế hệ có tuổi, lớp đàn anh đã có bề dày kinh nghiệm; thứ hai là vẽ đồ họa, máy tính, cắt dán, lắp ghép, lối vẽ này nghiêng về lớp trẻ vì họ có lợi thế về kỹ thuật đồ họa máy tính, lối vẽ này nhanh, dễ chỉnh sửa bố cục, hình ảnh, màu sắc và thường ít vẽ hình ảnh con người. Vì vậy, tôi không ngạc nhiên khi những tác phẩm đạt giải đều lấy con người làm trung tâm trong tác phẩm của mình.

Trong không gian triển lãm, qua từng tác phẩm tôi đều thấy được sự cẩn trọng của các họa sĩ trong từng hình ảnh, câu từ, sự phối hợp màu sắc rực rỡ, bố cục hài hòa, ấn tượng, các tác phẩm tranh cổ động trưng bày tại triển lãm đã truyền tải tới tôi và người xem những thông điệp sâu sắc, sinh động về ngày bầu cử 23/5/2021, về niềm vui đồng lòng của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân hướng về ngày hội non sông, về ý thức trách nhiệm công dân trong bầu cử, trong việc tham gia xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, về các phong trào thi đua lao động sản xuất hướng tới ngày bầu cử...; thấy được sự kết tinh sức lao động sáng tạo, ý thức chính trị, tâm huyết của các họa sĩ, với mong muốn được đóng góp sức lực nhỏ bé của mình để cùng các cấp, các ngành, các địa phương tạo lên sức mạnh tổng hợp trong công tác tuyên truyền, góp phần vào thành công của cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp, nhiệm kỳ 2021- 2026.

Tôi dừng lại khá lâu trước các tác phẩm của họa sĩ Đỗ Như Điềm được trưng bày trang trọng ở phòng đón tiếp, trong số các tác phẩm trưng bày của họa sĩ có 05 tác phẩm được Cục Văn hóa cơ sở, Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch chọn, hướng dẫn các địa phương, đơn vị trong cả nước tuyên truyền về bầu cử Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021- 2026, các tác phẩm của họa sĩ rất đẹp, ấn tượng. Tôi thầm cảm phục người họa sĩ tài hoa, đức độ, nhiệt huyết và nhiệt tình với các họa sĩ trẻ, với công việc của Hội. Từ khi hội phát động cuộc thi họa sĩ đã cùng các họa sĩ Nguyễn Quốc Việt, họa sĩ Hoàng Trung Dũng trong Ban Chấp hành chi hội luôn động viên, khích lệ hội viên sáng tác tham dự cuộc thi, tổ chức, hướng dẫn các hội viên cách vẽ tranh cổ động, tổ chức trực họa và họa sĩ cũng tế nhị không gửi tác phẩm dự thi vì đã có nhiều tranh cổ động tham dự cuộc thi của Trung ương về chủ đề bầu cử được chọn tuyên truyền và đạt giải;  những việc làm đó của họa sĩ và Ban chấp hành Chi hội đã góp phần rất lớn vào thành công của cuộc thi và triển lãm của tỉnh.

Gần 3 tháng, từ khi phát động đến ngày tổ chức Lễ trao tặng giải thưởng và khai mạc Triển lãm, mọi công việc theo đúng kế hoạch đã định và thành công mỹ mãn, quả là một nỗ lực phi thường của các họa sĩ, của Ban Chấp Hành Chi Hội Mỹ Thuật và Ban Thường vụ Hội. Qua cuộc triển lãm tranh cổ động Thái Bình rất thành công này, được dự khai mạc, xem tranh, lắng nghe lòng mình, lắng nghe những hội thoại, cảm nhận của người xem và có đủ độ lùi thời gian sau khi nghiền ngẫm, tôi mạnh dạn viết mấy dòng cảm nhận về thành công của cuộc thi và triển lãm tranh cổ động tuyên truyền về bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021- 2026 do Hội Văn Học Nghệ Thuật Thái Bình tổ chức.

Là kẻ ngoại đạo về hội họa, xin chúc mừng Cuộc thi và Triển lãm tranh cổ động tuyên truyền về bầu cử của Hội Văn Học Nghệ Thuật Thái Bình, chúc mừng Chi Hội Mỹ Thuật Thái Bình, chúc mừng các họa sĩ Thái Bình và rất mong muốn sẽ tiếp tục có nhiều cuộc thi, triển lãm tranh cổ động cùng nhiều cuộc thi sáng tác văn học, nghệ thuật được Hội phát động trong thời gian tới đây.

Văn Thành Thắng