Vũ Quý (Kiến Xương) không chỉ nổi tiếng về truyền thống cách mạng với bề dày lịch sử hào hùng mà nơi đây còn lưu giữ nhiều địa chỉ đỏ, là nơi thành lập Tỉnh đội Dân quân Thái Bình, nay là Bộ CHQS tỉnh. Đó là những minh chứng cho tinh thần quật cường, ý chí bất khuất của quân và dân ta cũng như người Vũ Quý xưa trong công cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do cho Tổ quốc.

Nhà bia tưởng niệm nơi thành lập Tỉnh đội Dân quân Thái Bình - địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống yêu nước, cách mạng cho thế hệ trẻ.

Tự hào địa chỉ đỏ 

Dù tuổi đã cao, chân đã chậm, mắt đã mờ nhưng cụ Nguyễn Văn Tích, 95 tuổi, ở làng Động Trung xưa, xã Vũ Quý nay vẫn không quên được những ngày kháng chiến. Cụ bồi hồi nhớ lại: Năm 1946, để chuẩn bị mọi mặt cho kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, lực lượng vũ trang trong xã được củng cố về tổ chức, tuyển dụng lực lượng thanh niên khỏe, có điều kiện hoạt động để biên chế vào du kích. Ngày đó tôi còn trẻ nhưng đã sớm giác ngộ cách mạng, tham gia Hội Nông dân cứu quốc, đội du kích để bảo vệ quê hương. Do phong trào xây dựng lực lượng vũ trang, củng cố an ninh quốc phòng của xã ngày đó phát triển mạnh nên ngày 20/4/1947, Ủy ban Hành chính kháng chiến tỉnh đã chọn khu nhà Séc làm địa điểm tổ chức lễ ra quân cho 4 đại đội: Lê Lợi, Quang Trung, Đề Thám và Trần Quốc Tuấn, đánh dấu mốc son cho quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của lực lượng vũ trang tỉnh Thái Bình. Tỉnh ủy Thái Bình giao cho Tỉnh đội phát triển lực lượng vũ trang, hướng dẫn toàn dân chuẩn bị kháng chiến, đồng thời huy động một đơn vị lực lượng vũ trang sang tham gia chiến đấu ở tỉnh bạn để rút kinh nghiệm. Buổi lễ kết thúc bằng một cuộc duyệt binh biểu dương lực lượng gồm quân chủ lực Quân khu 3, bộ đội chủ lực tỉnh, huyện cùng lực lượng dân quân một số xã lân cận, trong đó có lực lượng dân quân xã Lý Thường Kiệt và đội Bạch đầu quân. Sự kiện đánh dấu mốc son chói lọi, bắt đầu quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của lực lượng vũ trang tỉnh Thái Bình. 

Sau buổi lễ, đại đội Quang Trung do đồng chí Ngô Văn Vinh làm đại đội trưởng được ban chỉ huy Tỉnh đội phân công ở lại đóng tại thôn 3. Hàng ngày, đơn vị lên sân vận động huấn luyện quân sự, tối về nghỉ tại từ đường họ Nguyễn Đăng, Nguyễn Ngọc, họ Bùi và một số nhà dân. Nhân dân trong thôn nhiệt tình ủng hộ, giúp đỡ về lương thực, chỗ ở và hỗ trợ hậu cần cho đơn vị. 

Ông Nguyễn Thanh, thôn 4, xã Vũ Quý tự hào: Trước đây, phủ Sóc đặt ở miền đất này, là trung tâm của phủ Kiến Xương xưa, có phong trào cách mạng phát triển, nhân dân các nơi hồ hởi, phấn khởi tề tựu về đây tạo khí thế cách mạng lớn. Đặc biệt, nơi đây có sân vận động, khu nhà Séc rộng lớn nhất vùng, hệ thống giao thông đi lại thuận lợi để tập hợp, biểu dương lực lượng, vì thế khu nhà Séc mới được chọn làm địa điểm tổ chức lễ ra mắt Tỉnh đội Dân quân Thái Bình. 

Vươn tầm đô thị 

Xã Vũ Quý ngày nay không khác gì thị trấn với sự phát triển toàn diện về mọi mặt. Những ngôi nhà cao tầng mọc lên san sát, các công trình điện, đường, trường, trạm được xây dựng khang trang, đường làng, ngõ xóm sạch đẹp, đời sống người dân nâng cao. 

Ông Nguyễn Văn Lý, Chủ tịch UBND xã cho biết: Phát huy truyền thống cách mạng của cha ông, tận dụng lợi thế về vị trí địa lý nên xã đã phát triển toàn diện về kinh tế, văn hóa, xã hội, kết cấu hạ tầng đồng bộ. Đến nay, tốc độ tăng trưởng kinh tế của xã đạt 11%, tỷ lệ nhà cao tầng chiếm 50%, hộ khá, giàu chiếm 70%, tỷ lệ hộ nghèo còn 0,46%, thu nhập bình quân đầu người đạt 75 triệu đồng/năm. Trong lĩnh vực nông nghiệp, xã tập trung tích tụ ruộng đất, liên kết sản xuất tạo giá trị sản xuất lúa hàng hóa và mở rộng diện tích trồng cây vụ đông. Kết quả, toàn xã có 8 hộ tích tụ ruộng đất với diện tích 59ha, chiếm gần 47% diện tích sản xuất nông nghiệp, 51ha trồng cây vụ đông, góp phần gia tăng giá trị sản xuất nông nghiệp. Trong lĩnh vực công nghiệp, Vũ Quý duy trì đà tăng trưởng với sự phát triển ổn định của 19 doanh nghiệp ở trong và ngoài cụm công nghiệp, 8 cơ sở sản xuất, kinh doanh, trong đó mạnh nhất là nghề may gia công và giày da tạo việc làm cho hàng nghìn lao động. Điểm nhấn của Vũ Quý trước đây là miền đất kinh doanh buôn bán, từ thời phủ Sóc đã là một trong những phố cổ nổi tiếng ở Thái Bình, có nhiều nhà hàng buôn bán vải, tơ lụa, tạp hóa, các đại lý lớn, có đường bộ, đường sông phát triển, có chợ phủ Sóc 2 tầng thuận lợi cho buôn bán, giao thương hàng hóa. Vì thế, người dân ở đây cũng năng động, sáng tạo tận dụng lợi thế có chiều dài gần 2km tỉnh lộ, 2,5km đường huyện đi qua để phát triển thương mại, dịch vụ. Đến nay, toàn xã có trên 600 hộ kinh doanh ở mặt đường và chợ Sóc, chợ cây cảnh, 100% lao động trong độ tuổi lao động của xã đều có việc làm, thu nhập ổn định. Đặc biệt, để phát triển lên tầm cao mới, Vũ Quý đã hình thành 2 khu dân cư mới là khu phố Riverside diện tích 5ha và khu đô thị phía Tây cụm công nghiệp 3,9ha với kết cấu hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, hiện đại, tạo ra điểm nhấn, trở thành một trong những đô thị vệ tinh phát triển mạnh nhất ở Kiến Xương. 

Vũ Quý hiện có trên 600 hộ kinh doanh buôn bán. 

Theo định hướng phát triển đô thị Vũ Quý đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong quy hoạch chung của tỉnh, tới năm 2035 sẽ mở rộng sang Vũ Trung, Vũ Ninh và Vũ An, dự kiến tổng diện tích 1.500ha với dân số khoảng 18.000 người. Đây chắc chắn sẽ là bước ngoặt mới, diện mạo mới của địa phương. 

Diện mạo xã Vũ Quý hôm nay.

Để xứng tầm với truyền thống của địa phương, thời gian tới xã Vũ Quý tiếp tục quan tâm đầu tư hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng gắn với nhiệm vụ quy hoạch kế hoạch sử dụng đất. Phối hợp với các cơ quan chức năng thực hiện nhiệm vụ quy hoạch chi tiết đô thị Vũ Quý mở rộng, hoàn thiện hạ tầng giao thông đấu nối với các điểm cụm công nghiệp. Phấn đấu tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 13%.

Thu Thủy