Cuộc sống hối hả thời hiện đại đang có chiều hướng đẩy những giá trị văn hóa truyền thống ra xa cộng đồng. Thế nhưng, ở mỗi làng quê trên địa bàn huyện Hưng Hà, điệu hát chèo vẫn ngân vang. Người dân đang nỗ lực gìn giữ, phát huy nghệ thuật chèo truyền thống quê hương bằng việc phát triển và duy trì các câu lạc bộ (CLB) nghệ thuật chèo.

Tiết mục biểu diễn hát chèo tại buổi tập huấn, truyền dạy nghệ thuật chèo cho các tổng phụ trách, giáo viên âm nhạc trong toàn huyện.

Có dịp tham dự buổi sinh hoạt của CLB nghệ thuật chèo xã Duyên Hải, được nghe những lời ca, tiếng hát mộc mạc và chân tình của các thành viên CLB, chúng tôi cảm nhận được niềm đam mê bất tận với chiếu chèo quê của những người nông dân chân lấm tay bùn nơi đây. 

Bà Nguyễn Thị Bé, CLB nghệ thuật chèo cho biết: Chúng tôi tập luyện rất hăng say, nhiều khi tập đến khuya cũng chưa muốn về, ai cũng phấn khởi như thấy mình trẻ ra và yêu đời hơn... Mỗi buổi sinh hoạt CLB, các thành viên nhiệt tình chỉ bảo, hướng dẫn cho nhau để câu hát thêm ngọt ngào, điệu múa thêm nhuần nhuyễn. CLB nghệ thuật chèo xã Duyên Hải có gần 40 thành viên, phần lớn từ 50 - 70 tuổi. 

Bà Đỗ Thị Mai, Chủ nhiệm CLB cho biết: Xuất phát từ niềm đam mê, yêu thích tiếng hát chèo, các thành viên trong CLB dù bận rộn với công việc đồng áng, gia đình nhưng tất cả đều rất nhiệt tình với các hoạt động của CLB. Họ say mê, hạnh phúc vì được góp sức mình giữ gìn và phát huy giá trị của nghệ thuật chèo. Trong quá trình tham gia biểu diễn, giao lưu văn nghệ, cùng với việc tái hiện các trích đoạn chèo cổ, các thành viên CLB còn tự biên, tự diễn các tiểu phẩm, trích đoạn phản ánh tâm tư, tình cảm của nhân dân. Dù không có thù lao nhưng chúng tôi vẫn mang tình yêu của mình vào trong từng vở diễn, từng trích đoạn, từng câu hát, góp phần tuyên truyền nhiệm vụ chính trị ở địa phương.

Như thường lệ 1 tuần 3 lần, CLB nghệ thuật chèo tổ dân phố Nhân Cầu 1, thị trấn Hưng Hà lại tổ chức luyện tập múa, hát các làn điệu chèo. Giọng hát chưa thật mượt mà, nhịp phách chưa thật thành thạo nhưng với mỗi thành viên đều “cháy” hết mình với đam mê. 

Bà Phạm Thị Tâm, thành viên CLB cho biết: Không kể ngày nắng, ngày mưa, cứ đến 19 giờ thứ 3, 5, 7 hàng tuần là chúng tôi lại cùng nhau đến nhà văn hóa để được hòa mình cùng với các làn điệu. Bằng sự nhiệt tình, kiên trì rèn luyện, theo thời gian, từ những người chỉ biết một vài làn điệu chèo đến nay đã hát được nhiều làn điệu chèo, kể cả những làn điệu chèo cổ.

Bà Nguyễn Thị Hương, Chủ nhiệm CLB nghệ thuật chèo tổ dân phố Nhân Cầu 1 cho biết: Chẳng cần cầu kỳ, quần lụa, áo the, trống phách đủ đầy mới có thể biểu diễn, chúng tôi hát chèo, múa chèo mọi lúc mọi nơi, với chúng tôi đâu cũng có thể là sân khấu. Chính vì vậy mặc dù mới được thành lập nhưng CLB của chúng tôi đã có gần 50 thành viên. Người biết múa thì dạy các chị em chưa biết, hướng dẫn nhau tập luyện rất sôi nổi. Chúng tôi mong muốn lưu giữ lại những giá trị truyền thống tốt đẹp cho các thế hệ mai sau.

Câu lạc bộ nghệ thuật chèo xã Duyên Hải hăng say luyện tập.

Đến nay, toàn huyện có 35 CLB nghệ thuật chèo, mỗi CLB có từ 25 - 40 thành viên. Ông Đinh Bá Khải, Phó Chủ tịch UBND huyện Hưng Hà cho biết: Để nâng cao hiệu quả hoạt động, chúng tôi chỉ đạo Trung tâm Văn hoá, thể thao huyện phối hợp các đơn vị mở 3 lớp bồi dưỡng nâng cao chuyên môn cho những người yêu thích nghệ thuật chèo truyền thống như: lớp truyền dạy nghệ thuật chèo tại xã Tân Lễ; tập huấn truyền dạy nghệ thuật chèo cho tổng phụ trách, giáo viên âm nhạc các trường tiểu học, THCS, THPT trên địa bàn và xây dựng chương trình tổ chức giao lưu các CLB nghệ thuật chèo trên địa bàn huyện trong thời gian tới. Bên cạnh đó, huyện thường xuyên tổ chức các hội thi, hội diễn văn nghệ quần chúng, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa, văn nghệ, nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân; chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh xây dựng các CLB nghệ thuật chèo. Đồng thời, huy động nguồn lực xã hội hóa để hỗ trợ kinh phí cho các CLB mua sắm trang thiết bị phục vụ múa, hát. Mỗi thành viên CLB phải nâng cao chất lượng giọng hát, kỹ năng trình diễn qua việc thường xuyên tập luyện, đi kèm là tiếng đàn, nhịp trống, phách... qua đó xây dựng được chương trình biểu diễn của CLB bảo đảm tính ổn định, linh hoạt trong phục vụ tại các chương trình, sự kiện của địa phương.

Thời gian qua, những thành viên CLB nghệ thuật chèo trên địa bàn huyện không chỉ là hạt nhân tiêu biểu trong duy trì, bảo tồn giá trị truyền thống tại địa phương mà còn là những nhân tố giữ “nếp làng” giữa bộn bề nhịp sống hiện đại. Hy vọng mô hình CLB nghệ thuật chèo ở huyện Hưng Hà sẽ ngày càng được nhân rộng bảo tồn bản sắc của các vùng quê.

Tiết mục biểu diễn của câu lạc bộ nghệ thật chèo Hà Xá, xã Tân Lễ.

Thanh Thủy