Chủ nghĩa Mác-Lênin ra đời từ những năm 40 của thế kỷ XIX, là sự hợp thành của ba bộ phận: triết học Mác-Lênin, kinh tế chính trị Mác-Lênin và chủ nghĩa xã hội khoa học.

Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật tổ chức lễ giới thiệu Bộ sách thường thức chính trị-bộ sách lý luận phổ thông về chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối đổi mới đất nước ngày 3/2/2023.

Nếu triết học Mác-Lênin nghiên cứu những quy luật chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy con người thì kinh tế chính trị Mác-Lênin nghiên cứu những quy luật kinh tế cơ bản của xã hội, đặc biệt là xã hội tư bản chủ nghĩa; còn chủ nghĩa xã hội khoa học nghiên cứu con đường, cách thức, động lực xây dựng chủ nghĩa xã hội. Sự ra đời và phát triển của chủ nghĩa Mác-Lênin gắn liền với công lao to lớn của C.Mác.

Ngay từ khi mới ra đời và cả trong giai đoạn hiện nay, đã có nhiều quan điểm sai trái, xuyên tạc nhằm phê phán, phủ nhận chủ nghĩa Mác-Lênin, phủ nhận công lao to lớn của C.Mác nhưng cho đến nay, chủ nghĩa Mác-Lênin vẫn là một học thuyết khoa học và cách mạng duy nhất đáp ứng mọi nhiệm vụ của lịch sử mà không một học thuyết nào có thể thay thế được.

Đó là cung cấp thế giới quan khoa học và phương pháp luận cách mạng cho con người trong nhận thức và cải tạo thế giới. So với thời của C.Mác, thế giới hiện nay đã có rất nhiều thay đổi, phong trào cách mạng thế giới cũng có rất nhiều thăng trầm, biến động khó lường song cũng không vượt ra ngoài những quy luật phổ biến được C.Mác chỉ ra khi nghiên cứu về quá trình vận động, phát triển của xã hội loài người. Do đó, khi đề cập đến học thuyết Mác, không có ai có thể phủ nhận được công lao to lớn của C.Mác.

Với triết học, C.Mác đã sáng lập ra phép biện chứng duy vật -phương pháp nhận thức khắc phục được những sai lầm, phiến diện của cả phép biện chứng ngây thơ, chất phác thời cổ đại trước đó cũng như phép biện chứng duy tâm của triết học cổ điển Đức sau này. Nhờ đó, triết học trở thành vũ khí lý luận sắc bén của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh giải phóng giai cấp mình và toàn xã hội.

Ngoài ra, C.Mác đưa ra những quan điểm duy vật về lịch sử, khắc phục triệt để những hạn chế của chủ nghĩa duy vật trước đây -đó là chỉ duy vật khi nghiên cứu về giới tự nhiên nhưng lại duy tâm khi nghiên cứu về lịch sử, xã hội.

Với chủ nghĩa xã hội khoa học, lần đầu tiên C.Mác đã luận giải một cách thuyết phục sứ mệnh lịch sử toàn thế giới của giai cấp công nhân, và vai trò to lớn của giai cấp vô sản. Đó là lực lượng có khả năng cải tạo tận gốc các quan hệ xã hội, thủ tiêu tình trạng người bóc lột người và xây dựng chế độ xã hội mới - xã hội cộng sản chủ nghĩa.

Mục đích của chế độ xã hội này không chỉ là giải phóng "một giai cấp đặc thù" mà là giải phóng toàn xã hội, giải phóng loài người khỏi mọi áp bức, bất công, tha hóa với phương châm: Sự phát triển tự do của mỗi người là điều kiện cho sự phát triển tự do của tất cả mọi người. Chính điều này đã làm nên tính nhân văn của chủ nghĩa Mác mà không học thuyết nào có được.

Với kinh tế chính trị học, C.Mác đã tìm ra quy luật vận động của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa thông qua học thuyết giá trị thặng dư. Theo đánh giá của V.I.Lênin, đây là "hòn đá tảng của học thuyết kinh tế của Mác", là "nội dung căn bản của chủ nghĩa Mác".

Với học thuyết này, C.Mác đã "tìm ra bí mật của phương thức bóc lột chủ nghĩa tư bản", đồng thời chỉ rõ mâu thuẫn cơ bản của xã hội tư bản là mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất ngày càng xã hội hóa cao với chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất, mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân và những người lao động làm thuê với giai cấp tư sản.

Đúng như V.I.Lênin nhận định, toàn bộ sự thiên tài của C.Mác chính là ở chỗ ông đã giải đáp được những vấn đề mà tư tưởng tiên tiến của nhân loại nêu ra. Nhờ đó, chủ nghĩa Mác trở thành một học thuyết khoa học và cách mạng, cung cấp cho con người một thế giới quan hoàn chỉnh, không thỏa hiệp với bất cứ một sự mê tín nào hay một thế lực phản động nào trong xã hội.

Dù đã ra đời cách đây gần 200 năm và luôn phải hứng chịu nhiều sự công kích, chống phá của các tư tưởng tư sản, thù địch nhưng những quan điểm của C.Mác nói riêng và chủ nghĩa Mác-Lênin nói chung vẫn có sức sống bền vững và giá trị trường tồn.

Sức sống đó được thể hiện ở chỗ nó đã giải đáp những vấn đề mà tư tưởng tiến bộ của loài người đặt ra, soi sáng các nhiệm vụ lịch sử đã chín muồi của nhân loại. Đó là nhiệm vụ giải phóng con người khỏi mọi hình thức áp bức, bóc lột, khỏi mọi sự tha hóa.

Trong tình hình hiện nay, sức sống của chủ nghĩa Mác-Lênin còn được thể hiện ở chỗ, chính từ các quốc gia tư bản phương Tây, người ta lại thấy có nhiều nghiên cứu về những giá trị của chủ nghĩa Mác, của học thuyết kinh tế Mác. Phong trào "trở về với Mác", "tìm đọc Mác" được dấy lên ở nhiều nước vốn trước đây luôn có khuynh hướng bài xích chủ nghĩa Mác.

Đặc biệt, trong thời kỳ diễn ra khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu 2008-2009, khủng hoảng nợ công và suy thoái kinh tế ở nhiều quốc gia tư bản phát triển, phong trào "trở về với C.Mác", "tìm đọc Mác" lại trở nên sôi nổi hơn bao giờ hết.

Những tác phẩm kinh điển của chủ nghĩa Mác vẫn được tìm đọc nhiều nhất, đặc biệt là bộ "Tư bản" vẫn xếp số 1 trên thế giới và hiện được dịch ra 134 ngôn ngữ ở 63 nước.

Do đó, không thể xuyên tạc rằng chủ nghĩa Mác là học thuyết "ảo tưởng", đã "lạc hậu, lỗi thời" khi chính học thuyết này đã tạo nên những hiện thực làm biến đổi thế giới, thúc đẩy sự phát triển, tiến bộ của lịch sử loài người và có sức lôi cuốn cũng như tầm ảnh hưởng sâu rộng toàn nhân loại. Theo đó, cũng không thể phủ nhận công lao to lớn của C.Mác với sự hình thành và phát triển của chủ nghĩa Mác trên phạm vi toàn thế giới.

Ngay từ khi mới ra đời, Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định chủ nghĩa Mác-Lênin là nền tảng tư tưởng của Đảng. Từ Đại hội VII (năm 1991) đến nay, Đảng ta bổ sung thêm tư tưởng Hồ Chí Minh và chỉ rõ: Đảng lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động.

Để giữ vững nền tảng tư tưởng, Đảng ta luôn xác định rõ cần phải kiên định với những nguyên lý của chủ nghĩa Mác-Lênin, không ngừng bổ sung, phát triển cho phù hợp với thực tiễn Việt Nam và tình hình thế giới.

Những năm gần đây, có nhiều diễn biến phức tạp của tình hình trong nước và quốc tế. Trên thế giới, chủ nghĩa dân tộc cực đoan, chủ nghĩa dân túy đang nổi lên, các vấn đề an ninh phi truyền thống vẫn đang tiếp diễn và có xu hướng ngày càng phức tạp.

Trong nước, sự nghiệp đổi mới tuy được đẩy mạnh toàn diện nhưng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức lớn như sự chống phá của các thế lực thù địch, các tổ chức phản động ngày càng tinh vi và quyết liệt hơn; những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ và tình hình tham nhũng, lãng phí, tiêu cực... còn diễn biến phức tạp.

Nghiêm trọng hơn, có một bộ phận cán bộ, đảng viên bản lĩnh chính trị không vững vàng, suy thoái về tư tưởng chính trị, còn hoài nghi, mơ hồ về mục tiêu, lý tưởng của Đảng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta; một số ít hoang mang, dao động, mất lòng tin; cá biệt còn phủ nhận chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối đổi mới của Đảng… Đó là những thách thức không thể coi thường, xem nhẹ.

Trước tình hình đó, Đảng ta chỉ rõ: Tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta là phải kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đây được coi là một trong những vấn đề mang tính nguyên tắc, có ý nghĩa sống còn đối với chế độ ta, là nền tảng vững chắc của Đảng ta, không cho phép ai được ngả nghiêng, dao động.

Sự kiên định, vững vàng của Đảng ta trong suốt hơn 93 năm qua là một bằng chứng giàu sức thuyết phục để khẳng định chủ nghĩa Mác-Lênin vẫn có giá trị, sức sống bền vững với nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Với những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, có thể khẳng định đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế, uy tín quốc tế như ngày nay, đây chính là bằng chứng thuyết phục để khẳng định việc Đảng ta kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin là hoàn toàn đúng đắn, vừa phù hợp với quy luật khách quan, vừa đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân.

Theo: nhandan.vn